KANTALUP VE PARİS
KAVUN her insanın severek yediği bir meyvedir. Anavatanı Orta Asya’dır. Ancak Dünyanın en ünlü kavunu “Kantalup” un anayurdu ise Van’dır. 16ncı YY. da İtalya yakınlarındaki “Cantaloupe” isimli yerde de yetiştirildiği ve Avrupa’da çok beğenildiği için Dünyanın birinci sıradaki tercihi “Kantalup” olmuştur. Aroması Kavun ve Muz karışımıdır, lezzet ve nefaseti tartışılmayan bu kavundur.
YURDUMUZA gelince: Ülkenin her yerinde Kantalup da dahil olmak üzere çok çeşitli kavun yetiştirilmektedir. İsimlerini bu köşede yayımlamak mümkün değildir. Ancak İstanbul ve Marmara bölgesinde yetiştirilen “Topatan” kavunu sarı ve kabukları dayanıksızdır, fakat “Çitli” adı ile yeni üretilen ve ünlenen kavun tam bir kış kavunu olup oldukça dayanıklıdır. Ege bölgesinin önemli kavunu ise Manisa/Kırkağaç kavunudur ki, ihraç ürünlerinden biridir. Bu kavundan üretilen diğer birkaç çeşit, yerel isimlerle tanınıp satılmaktadır. Kavun sadece etli bölümü ile değil, çekirdekleri ile de önemli şekilde yararlı olmaktadır.
ŞEHRİMİZİN, “Paris Düğleği” adı ile tanımlanan diye ve simgeleşen özel kavunu, yayla toprağının ürettiği sarı renkli kalın kabuklu ve dayanıklı bir kavundur. Yenirken alınan haz, nefis aroması, sıcak rengi ve damakta bıraktığı mükemmel tadı en az kantalup kadar harikadır. Ayrıca yerli yurttaşın: “Bıtıraklı” namı diğeri ile tanımladığı bir başka kavun vardır ki, Paris kavunundan biraz daha önce yetişir ve kısa sürede tükenir.
“DÜĞLEK” her ne kadar olmamış küçük kavuna deniyorsa da, Kastamonu da: “Düz yer”, Kütahya da: “Tekerlek başlığı”, Van da: Olgunlaşmamış “Keleğe” denir. Adana, Aydın, Bilecik, Burdur, Denizli de, “Düğlek” (Kelek) olarak da, tanımlanır. Kelek bir de, külhanbeylerin kendi aralarında anlaştıkları kaba sokak ağzında kullanılır. Divanü Lügati-Türk: Düğlek’in anlamını: “Ağzı kırık saksı veya testi” olarak açıklar.(Alıntı)
DAHA önceki köşe yazımın birinde, Menteşe mahallesindeki döner kavşağa, mermerden veya uygun bulunacak herhangi bir şeyden yapılmış; petek, akan bal şelalesi ve bir arıdan oluşan simge bir heykel konulması düşüncemi açıklamıştım. Bu düşünce; bir gazete köşesinde yazıldığı için midir, yoksa uygun görülmediği için midir veya kişisel tavırdan ötürü müdür bilinmez, lüzumsuz görüldü ki, şimdiye kadar bu yolda hiç bir gelişme kaydedilmedi.
AYRICA yine aynı döner kavşağın yakınındaki yeşil zemine (Muğla Büyükşehir Belediyesi) imzası konulmuştur. Altına veya üstüne daha küçük harflerle: (Aklımız Muğla, Fikrimiz Muğla) mesajı; şehre olan sevginin, hemşerilik tutkusunun ve hayranlık duygusunun bir ifadesi olarak konulmasını da, teklif etmiştim… Sanırım uzmanlar; Bal, Petek ve özellikle Arı’nın tatsızlık yaratacağını, kavşaktaki dönüşlerde arıza oluşturacağını ve bu nedenle şekerin yükseleceğini hesaplamışlar. Ayrıca: “Aklımız Muğla Fikrimiz Muğla” mesajının; efelik raconuna ters düşeceğini, yiğitliğe zarar vereceğini bunun da, delikanlılığa yakışmayacağını düşündüklerinden herhalde(!) gerek görülmediği sonucunu çıkardım.
AHH… Birbirimizi; bir sevebilsek! Bunu bir becerebilsek! Sevgimizi açıkça bir belli edebilsek! Öyle güzel sonuçlara ulaşacağız ki… Hz. Mevlâna’nın şu özdeyişini çok seviyorum ve sizin de beğeneceğinizi düşünüyorum: “Ey dilim! Sen benim hem servetimsin, hem felâketim… Beni bahtiyar eden de sensin, berbat eden de. Bir gönül yapmak gelmiyorsa elinden, bari bir gönül yıkılmasın dilinden”
YAYLA yolunda; “Paris Düğleği”, kesilmiş dilimi ile şehrimizin simgesel meyvesi olarak uygun bir yere konulmuş ve daha sonra kaldırılmıştır. Yerel yönetimin her halde bir bildiği ve düşündüğü var ki, bu güne kadar yerine iade edilmemiştir. Ancak yine ve yeniden yerine konulabileceğini, o zaman; kamuoyunun pek sevdiği Paris’i tekrar görüp sevineceğini ve yüreğinin şişinin ineceğini tahmin ediyorum.