Ulu Zeytin Ağaçları Derneği Başkanı Prof. Dr. Selçuk Aktürk, Türkiye genelinde bazı enerji ve maden projeleri kapsamında zeytinlik alanların taşınmasına yönelik girişimlerin, geri dönülemez çevresel, ekonomik ve kültürel kayıplara yol açacağı uyarısında bulundu. Aktürk, "8 milyon zeytin ağacının taşınma tehlikesiyle karşı karşıya olduğunu, zeytin ağacı taşıma maliyetinin ise yaklaşık 200 milyar TL, yani yaklaşık 5 milyar dolar olacağını ifade etti. "Aynı kaynakla 10 GW'lık güneş enerjisi santrali kurulabilir. Zeytinlikleri taşımak değil, yaşatmak kamu yararınadır" diyerek yetkilileri ve kamuoyunu uyardı.
Haber Merkezi
Ulu Zeytin Ağaçları Derneği Başkanı Prof. Dr. Selçuk Aktürk, "Zeytinlikleri taşımak değil, yaşatmak kamu yararınadır" diyerek uyarılarda bulundu. Özellikle Muğla'nın Milas ve Yatağan ilçelerinde yoğunlaşan projelere dikkat çeken Aktürk, bu bölgelerde yaklaşık 400 bin dönümlük zeytinlik alanın risk altında olduğunu belirtti. Yapılan hesaplamalara göre sadece bu bölgede 8 milyon zeytin ağacı taşınma tehlikesiyle karşı karşıya.
"AĞAÇLARIN YÜZDE 70'İ KURUYABİLİR"
Prof. Dr. Aktürk, zeytin ağaçlarının taşınmasının bilimsel açıdan sürdürülebilir olmadığını vurguladı: "Zeytin ağacının taşınması sırasında kök sisteminin sadece yüzde 30'u korunabiliyor. Bu da taşınan ağaçların yüzde 40 ila 70'inin kuruması anlamına gelir. Ayrıca zeytinliklerin oluşturduğu ekosistem-toprak mikroorganizmaları, polinatörler, kuşlar-geri döndürülemez biçimde kaybolur."
TAŞIMANIN EKONOMİK BEDELİ 200 MİLYAR LİRA
Zeytinliklerin taşınmasının kamu kaynakları açısından da ciddi bir yük getireceğine dikkat çeken Aktürk, "8 milyon zeytin ağacının taşınması en az 200 milyar TL, yani yaklaşık 5 milyar dolar maliyet anlamına gelir. Aynı kaynakla 10 GW'lık güneş enerjisi santrali kurulabilir" dedi.
Aktürk, bu tür projelerin sadece verimsiz değil, aynı zamanda kamu yararı ilkeleriyle çeliştiğini belirtti.
İKLİM HEDEFLERİ TEHLİKEDE
Zeytinliklerin karbon yutak alanı olarak iklim hedefleri açısından da büyük önem taşıdığını vurgulayan Aktürk, "Bir zeytin ağacı yılda ortalama 11-14 kilogram karbon dioksit emer. 8 milyon ağacın ortadan kaldırılması, yılda 100 bin tonluk bir karbon yutağının kaybedilmesi demektir. Türkiye'nin 2053 Net Sıfır Emisyon hedefi için bu alanların korunması zorunludur" ifadelerini kullandı.
"HİÇBİR ÜLKEDE BU ÖLÇEKTE BİR TAŞIMA YAPILMADI"
Prof. Dr. Aktürk, İtalya, İspanya ve ABD gibi ülkelerde sınırlı sayıda zeytin ağacının peyzaj amaçlı taşındığını; ancak bu taşımaların büyük oranda başarısız olduğunu söyledi. "Dünyada hiçbir ülkede milyonlarca zeytin ağacının taşınması gibi bir örnek yoktur. Bu ölçek, kamu kaynağıyla yürütülemez" dedi.
Aktürk, 3573 sayılı Zeytincilik Kanunu'nun güçlendirilmesini, "taşıma" gibi istisnaların tamamen kaldırılmasını ve kamu kaynaklarının sürdürülebilir enerji yatırımlarına yönlendirilmesini önerdi. Ayrıca Milas gibi bölgelerin "Biyoekonomi Merkezleri" ilan edilerek tarımsal kalkınmanın teşvik edilmesi gerektiğini ifade etti.