BİLİNMEYEN BÖLGELERİ ARAŞTIRAN AVRUPALI KADIN GEZGİN FREYA STARK (1893-1993)
MEHMET BİLDİRİCİ
Gezgin ve kâşif olmak çok tehlikeli ve risklerle doludur. Ancak erkekler gerçekleştirebilir. Nitekim gerek denizlerde ve gerek ıssız bucaksız dağlarda ve çöllerde dolaşmak buraları tanımak ve diğer insanlara tanıtmak hep erkeklere kalmıştır. Dindar Müslüman bir kadının evli veya bekar bu araştırmaları yapması düşünülemez.
Son yüzyıllarda Avrupalı kadınların bilinmeyen kara parçalarında dolaşarak oranın tarihini ve doğasını inceleyen, bunları yayın haline getiren kadın gezginler de bulunmaktadır. Bunlara daha öncesi İngiliz Kadın Arkeolog Gertrude Bell (1868-1926) örnektir. Bell daha önce İran ve Arap topraklarında geziler yapmıştı.
Bu yazıda başka bir Avrupalı kadın gezgin Freya Madeline Stark (1893-1993) incelenecektir. İnternetten hayat hikâyesinden bir özet verilecektir.
Dame Freya Madeline Stark (31 Ocak 1893 - 9 Mayıs 1993) İngiliz-İtalyan bir kâşif ve seyahat yazarıydı. Ortadoğu ve Afganistan'daki seyahatleri hakkında iki düzineden fazla kitap ve ayrıca birkaç otobiyografik eser ve deneme yazdı. Modern zamanlarda güney Arap Çölündeki seyahat ettiği bilinen ilk Avrupalı kadın gezginlerden biridir.
Stark, 31 Ocak 1893'te Paris'te doğdu. Annesi Flora, İngiliz, Fransız, Alman ve Polonya kökenliydi. Babası Robert, Devon'lu bir İngiliz ressamdı. Stark, çocukluğunun çoğunu, İtalya annesinin yanında Cenova'da geçirdi.
Dokuzuncu yaş gününde Stark "Binbirgece Masalları'nın bir kopyasını aldı ve Doğu'ya hayran oldu. Gençken sık sık hasta oluyordu ve evden çıkamıyordu, bu yüzden okumayı bir çıkış yolu buldu. Fransızca okumaktan hoşlanıyordu. On üç yaşındayken İtalya'daki bir fabrikada geçirdiği bir kazada, saçları bir makineye takıldı, kafa derisi yırtıldı ve sağ kulağı koptu. Hastanede dört ay boyunca deri nakli yaptırmak zorunda kaldı ve bu da yüzünün şeklinin bozulmasına neden oldu. Yara izlerini kapatmak için genellikle şapka veya bone takardı.
30 yaşındayken, Kuzey İtalya'da bir çiçek çiftçisi olarak geçirdiği hayattan kaçmayı umarak, Stark üniversitede diller okumayı Arapça ve daha sonra Farsça okumayı seçti
Araştırma gezilerine 1927 yılında Lübnan'dan başladı, Suriye ve Dürzü topluluğunu ziyaret etti. 1931 yılında Batı İran Afganistan'ı gezdi Haşhaşiler topluluğunu ziyaret etti. 1934 Güney Arabistan, Yemen, Kızıldeniz'i ziyaret etti.
Daha sonra evliliğinin son bulmasının ardından 1954-1959 yılları arasında gezilerine Türkiye'de devam etti. MUĞLA VE LİKYA TARİHİ AÇISINDAN BUNLARIN ÇOK ÖNEMLİ OLDUĞUNA İNANIYORUM. BEN BUNLARIN YENİ FARKINA VARDIM. BU ESERLERİ OKUYACAĞIM.
Bu eserler şöyledir
1954, İONİA A QUEST Ionya bir Macera
1956 LYCIAN SHORE Likya Kıyıları
1958 ALEXANDER PATH Büyük İskender'in Seferinin İzinde
1959 RIDING TO THE TIGRIS Dicle'ye Yolculuk
Dame Freya Stark yüz yaşını doldurduktan sonra İtalya'da öldü