KDIDOS'LU HEKİM TARİHÇİ KTESIAS (MÖ 4 yy)


 

Yıllarca Akyaka da yaşamanın verdiği keyifle çevrenin tarihine ilgi duydum. Özellikle antik çağda İyonya (Ege Bölgesi) Karia (Muğla Bölgesi) Batı uygarlığına temel oluşturmuş pek çok Filozof, Şair, Bilim Adamının doğum yerleri olduğunun farkına vardım. Bunları zaman zaman Muğla Devrim gazetesinde yayınladım. Batı uygarlığının başlangıcı olan bu kültür daha sonra İslam dünyasında da etkili olmuş Avrupa uygarlığına temel olmuştur.

Sonraki araştırmalarımda bazı farkına varamadığım kişiler de olduğunu görüyorum. Zaman zaman bunlara da değineceğim. Bu yazımda Datça Yarımadasının ucunda yer alan Knidos antik kentinde doğan Ctesias ya da Ktesias (???????) özetlenecektir.

Ktesias doğduğunda Cnidos Pers İmparatorluğunun yönetimindeydi. Bu çağlarda Knidos Hekimliğin merkezlerinden biridir. Ktesias'ın hayatı konusunda bilgiler yetersizdir. Doğum tarihi bilinmiyor, Knidos'ta dünyaya geldiği sanılıyor. Kendisi Hekim, babasının da Hekim olduğu Tıbbın babası Cos adası doğumlu Hipokrates Türkçe Hipokrat'ın (MÖ 460-370) yakını bir Hekim olduğu kabul edilir.

Ktesias'ı Pers Sarayında görevli Hekim olarak görüyoruz. Orada 17 yıl kaldığı ve MÖ 397 yılında geri döndüğü kabul ediliyor. Oraya hangi tarihlerde gittiği gönüllü mü ya da zorunlu mu götürüldüğü bilinmemektedir.

MÖ 401 yılında Pers Prensi Crus (Kyros) Anadolu'dan 10.000 paralı askerle ağabeyi Pers Kralı II Artakserkses'e (MÖ 405-358) isyan etmiş saltanatı ondan almak için İran'a yürümüş Cunaksa'da yapılan savaşta öldürülmüştü. Ktesias bu Savaşta yaralanan Kral II. Artakserkses'i tedavi etmiştir.

İran'da kaldığı süre Pers kaynaklarını ve yazıtları inceleyerek iki kitap hazırlamıştır.

Persica (???????) ve İndica (??????)

Persica kitabında MÖ 397 yılına kadar Pers, Asur, Babil tarihi anlatılmaktadır. 23 kitaptır. Kitapta anlatılanlar Asur çivi yazısı ile doğrulanmamakta, uzmanlar tarafından eleştirilmektedir. Yazdıklarına kuşku ile bakılmaktadır

Kitabın Asur bölümünde bundan önceki yazıda incelenen Asur Kraliçesi Semiramis hakkında bilgiler bu eserden gelmektedir.

Ancak Persler, Asurlular hakkında yazdığı gelenekler, yaşam şekilleri Eski Yunan dünyasında kaleme alınanr önemli eserlerdir. Değerlidir.

Yazdığı kitaplar kaybolmuştur. Kitabında bahsedilen olaylar Yunanlı tarihçi Diodoros Scillius (MÖ 90-30) tarafından görülmüş bugün bize gelen onun anlatımıdır.

İkinci Kitabı Indika'da Hint tarihi ve Hindistan anlatılmaktadır. Ancak Hindistan'a gitmeden yazdığı kabul edilmektedir.

Ömrünün sonunu Knidos'ta geçirdiği ve burada öldüğü kabul edilmektedir. Bir başka kaynakta mezarının Pers Kralı I Darius'un mezar anıtın üstünde uçurumdadır. Bu bilgiler İnternetten ve İnternette Andrew Nichols'un yazısından özetlenmiştir.

 

 

 

 

 

YAZARIN DİĞER YAZILARI