Uygarlığın gelişmesinde İlk Çağda (MÖ 3500-5. Yüzyıl sonu) çok temeller atılmıştır. Yakın Doğu ve çevresi Sümer & Akat & Babil + Mısır+ Fenike + Eski Yunan ve Roma bugün ortada yokmuş gibi görünse de tüm dünya uygarlıklarının temelini oluşturmaktadır.
Orta Çağda ise (7. Yüzyıl-15. Yüzyıl) Yakın Doğu'da İslam'ın ortaya çıkması ve onun Eski Yunan düşüncesinden yararlanması ile İslam ülkeleri lider durumuna gelmiştir.
Bunlar arasında az da olsa Ermeni Süryani, İbrani'ler de yer almaktadır. Şüphesiz bu çağda Selçuklu yönetiminde pek çok Türk şair din büyüğü insanlar ortaya çıkmış olup yeteri derece de tanıtılmaktadır.
Bu yazımızda Melitene (Eski Malatya - Bugün Battalgazi) kentinden Bar Habreaus ya da Ebul Farac'ı (1225-1286) inceleyeceğiz.
Bar Habreaus ya da Ebul Farac Selçuklu yönetiminde Melitene'de (Eski Malatya-Battalgazi) Yahudi kökenli dönemin ünlü fizikçilerinden Harun el-Malatı'nin (Aaron) oğlu olarak dünyaya gelmiştir. Babasının gözetiminde tıp eğitimi almıştır. Ayrıca tüm ilim dalları ile ilgilenmiştir. Döneminde en önemli felsefeci, tarihçi, şair, gramer uzmanı, ,ilahiyatçısı kabul edilmektedir.
Bar Habreaus 1246 yılında din değiştirerek SÜRYANİ Hristiyanlığı kabul etmiş Süryani Kilisesi içinde rahip olarak görev yapmıştır. Hayatı Melitene, Harput, Diyarbakır arasında geçmiş Süryani kilisesi içindeki adı Gregorius'tur.
Bar Habreaus pek çok konu yanında dil konusunda Süryanicenin bugüne gelmesinde çok önemli katkıları olmuştur. Bu yönüyle Süryani tarihinde önemli bir yere sahiptir. Eserlerini çok büyük kısmı Süryanice bazıları ise Arapçadır. Süryani toplumu Mardin Midyat ve İstanbul'da yaşamlarını sürdürüyorlar. Yurt dışına göçenler genellikle İsveç'e yerleşmişlerdir. Pek çok konuda kitapları bulunmaktadır
Türkçeye çok az kitabı çevrilmiştir. Abul Farac Tarihi Ömer Rıza Doğrul tarafından Türkçeye kazandırılmıştır. Bu eseri bende edinmiş ve okumuştum. Akyaka'da Oktay Akbal Kitaplığına bağışladığım bu kitap tarih sever okurların hizmetindedir.
Abul Farac 1286 tarihinde İran'ın Maraga kentinde ölmüştür.
Yazıma kitabını kapağı eklenmiştir.