Değerli okurlar, Cennet/Cehennem obruklarını gezdikten sonra oradaki görevlilere "Astım Mağarası' na nasıl gidileceğini" soruyoruz. Maalesef aldığımız cevap iç açıcı değil. "Astım Mağarası kapalı!". "Peki, Kanlı Divane' ye nasıl gideceğiz?" El cevap: "Buradan asfalta ineceksiniz ve Mersin yönünde 17 km. gidip sola; dağa doğru sapacaksınız." Dediklerini yapıyor ve Kanlı Divane' yi çabucak buluyoruz. Kanlı' da 30 yıl öncesine göre değişen pek bir şey yok. Obruk yine aynı obruk, surlar, kiliseler, kuleler, kemerler, arka taraflardaki kemerler, mezar yapıları yine aynı... Fakat yeni yollar yapılmış, yeni yön levhaları dikilmiş, zeytinyağı sıkım düzenekleri yapılıp açıklayıcı levhalar konmuş. Artık bu gün başka bir gezi alanı planımız olmadığı için aheste aheste bütün alanı dolaşıp fotoğraflıyoruz.
İsterseniz internet bilgilerine geçmeden önce Mersin Kültür Müdürlüğünün diktiği levhalardan KANLI' nın tarihçesine ilişkin yazılara bir göz atalım.
KANLI DİVANE OBRUĞU: Çökme Dolini olarak sınıflandırılan Kanlı Divane Obruğu, dik yamaçlara sahip derin bir çukur formundadır. Yatay tabakalı kireç taşlarından oluşan bir mağara sistemine ait tavanın aniden çökmesi sonucu oluşmuştur. Uzun ekseni 142 metre, kısa ekseni 95 metre ve derinliği 50 metredir. Güney ve batı duvarlarındaki çökme ve süreksizlikten dolayı basamaklı ve mağaralı bir yapı oluşmuştur. Batıda oluşan bu doğal teraslı yapı üzerine zaman içinde obruğun tabanına inen kaya oygu basamaklar inşa edilmiştir.
OBRUK ÇEVRESİNDEKİ YAPILAR: Obruğun çevresinde Kanyatellis' in önemli anıtsal yapıları yer almaktadır. Obruğun güney terasında Hellenistik Dönem kulesi, batı kenarında 1. Ve 2. Numaralı kiliseler,. 2 numaralı kilisenin kuzeyinde tonozlu sarnıç yapısı, kuzey batısında 3 numaralı kilise ve kuzey doğusunda ise 4 numaralı kilise bulunur. Obruğun batı duvarında sur duvarı, duvarın hemen doğusunda Geç Antik Dönem Zeytinyağı atölyesi yer alır. Atölyenin doğusunda bulunan kaya terasları ve merdivenleri ile Obruk tabanına inilir. Yerleşimin kuzey batısında tepelik bir noktaya konumlanmış olan Aba' nın Mezarı yapısı da obruktan görünür.
KANYTELLİS' in de içinde yer aldığı Dağlık Kilikia bölgesi, bağcılık ve zeytincilik faaliyetleri için oldukça uygun şartlara sahiptir. Bu nedenle zeytinyağı ve şarap üretimi bölgenin ekonomisinde önemli yer tutmuştur. Kanytellis' te de bu durumu kanıtlar şekilde zeytinyağı atölyesi olarak kullanılan 16 adet yapı bulunmuştur. Bu durum, Kanytellis' in özellikle Geç Antik Dönemde önemli bir üretim merkezi olduğuna işaret eder. Kanytelles' teki atölyeler, yerleşimin içine dağılmışlardır ve bu dağılmada bir düzen tespit edilememiştir. Birçoğu oldukça iyi durumdadır ve içlerinde üretim donanımları korunmuştur. Bunlar arasında baskı kolları, presler, kırma tekneleri, kırma taşları, press ağırlık taşları ve vida ağırlık taşları vardır. Atölyelerin Dağlık Kilikia' da bölgesindeki örneklerle benzerliği dikkat çekicidir." 5 NOLU ZEYTİNYAĞI ATÖLYESİ, yukarıda sayılan bütün elemanlarıyla görünür şekilde/neredeyse kullanıma hazır bir biçimde düzenlenmiş bir biçimde korunmaktadır.
KANLI DİVANE ÖREN YERİ/MERSİN. Antik Dönemde Dağlık Kilikya sınırları içinde yer alan KANYTELLA, bu günkü adıyla KANLI DİVANE, Mersin'in yaklaşık 50 km. Erdemli ilçesinin 13 km. batısında yer alır. Kumkuyu, Yemişkumu Mahallesinden kuzeye sapan 3 km. lik bir yolla ulaşılmaktadır. Kanlı Divane Antik Yerleşimi; Merkezde bulunan ve Kanlı Divane Obruğu olarak adlandırılan büyük bir yer çöküntüsünün çevresinde kurulmuştur. Hellenistik Dönemden itibaren başlayan iskân faaliyetleri, M.S. 7. Yy' a kadar kesintisiz devem etmiştir. 15. Yüzyıldan itibaren bölgeye Türkmen grupları yerleşmiştir. KANLI DİVANE ADI NEREDEN GELMEKTEDİR? : "KANLI DİVANE" adının kentin konumlandığı kayalık yapının kırmızı renginden kaynaklanan 'kanlı' kelimesi ile bölgede Türkmen Aşiretlerinin Divan toplantılarını burada yapmış olmaları sebebi ile 'Divan' kelimesi ile birleşmesinden aldığı düşünülür. Halk arasında ise suçluların obruk içerisine bırakılıp buradaki aslanlara parçalatılıp kan/revan içinde kalmasından dolayı bu adı aldığı anlatılmaktadır. " MERSİN Kültür Portalı .
KANLI DİVANE EFSANESİ: Kanlı Divane ören yeri, tarihinde ilginç bir detayı barındırıyor. Roma Döneminde Kanlı Divanedeki obruğun içine suçlular atılarak vahşi hayvanlara yem edilirmiş. (Obruğun içine mancınıklarla atılan suçlular, bazen hemen ölmezler ve kolları/bacakları kırılır, kafaları yarılır, gövdeleri hurda/haş bir biçimde can acısıyla bağırarak delirir ve sonra da vahşi hayvanlar tarafından parçalanırmış.) Bir diğer Kanlı Divane efsanesi ise, yağan yağmur suyunun bu bölgedeki kırmızı toprakla birleşerek boyadığı obruğun duvarları. Kanlı Divane Antik Kentinin en önemli özelliklerinden biri ise uzun dönem zeytin işleme atölyesi olarak kullanılması. Bu atölye kalıntıları dönemin ticaretini ve tarım özelliklerini de yansıtıyor.
OLBA' nın ve PRENS ABA' nın öyküsü: Olaylar, Roma İmparatorluğunun sınırları geniş hükümdarlığı sırasında geçer. Olba halkı, Rahipler soyundan olmasına rağmen Roma' ya karşı izlenen politikaya muhalefet etmiş ve korsanlara katılıp liderleri olmuştur. Dolayısıyla Roma' lı komutan Pompei' yi Akdeniz'deki korsanları temizleme seferleri sırasında ortadan kaldırılır. Zenofanes' i Romalılar' a yakalattıran Olba başrahibidir, bu yaptığına rağmen kızı Aba' yı tapınağa alıp büyütür. Knaliçe Aba, babası Zenofanes' in öcü ile yanıp tutuşan savaşçı öfkeli bir korsan kızıdır. Dönemin Olba Kralı Teukros, Aba' ya âşık olunca evlenirler ve Aba Kraliçe olur. Bir gün Kleopatra ile evli olan Mısır Kralı Antonius, Olba' ya gelip Olba topraklarını zapt ederek Traliçe Kleopatra' ya hediye eder. Olba Başrahibi, Romalı komutan Pompei' yi Kral Antonius ve Kleopatra' ya karşı suikast düzenlemeye ikna eder. Kraliçe Aba, bu planı duyar ve suikastı engeller. Ancak Pompei Antonis ve Kleopatra Kanytella' da dinlenmekte oldukları bir sırada adamlarıyla saldırır. Kleopatra' yı öldürmek üzereyken Aba, meçhul bir savaşçı kılığında çıkıverir ve Onu engeller. Kleopatra, hayatını kurtaranın Kraliçe Aba olduğunu öğrenince O' na hayran kalır. Komuta Pompei, gözaltından kurtulup Roma' ya ihanet eden Kraliçe Aba' ya saldırır. Kral Teukros, Kraliçe Aba' yı korumak için kendisini Aba' nın önüne atar ve ölür. Kraliçe Aba, Olba' ya özgürlüğünü verir ama Kralını kaybeder. Kendisini Olba' ya ve oğluna adar." Antik Dönemin öyküleri, efsaneleri bitmez. Varalım biz, başka mecralara doğru yol alalım.