Bugün değişik bir iş yapalım, size güzel ve gizemli Ege’de geçtiği söylenen efsanelerden birini yazacağım… (Kaynak: Prof. Dr. Şadan Gökovalı ve Rehber Nil Sonuç’un yazdıkları “SÖYLENCE” kitabı, sayfa= 92-94…)
Zengin Lidya’nın efsanevi Kralı Kandaules, güzel karısı Nizida’ya deliler gibi âşık, tutkun ve hayranmış… Ama bu Kral karısını güzel ve çekici bulmakla kalmaz, bunu herkese, ama en çok da Karyalı Yaveri Daskilosoğlu Gyges’e anlatmaya bayılır, sonra da bu söylediklerini doğrulatmak ister ve Gyges’e sorar dururmuş…
Yine bir gün; “Azizim Gyges, Nizida’nın üstüne güzel yoktur şu dünyada değil mi?” diye sormuş… Gyges çoğu zaman yaptığı gibi; “Kraliçemiz güzel olmasına güzel ama…” deyip susmuş… Kral hemen kesmiş sözünü yaverinin, kaşlarını kaldırıp; “Aması ne, inanmıyor musun bana!?” diye gürlemiş… Zavallı Yaver Gyges de; “İnanıyorum Kralım ama…” demiş… Kral daha da kızmış; “Bak yine ‘ama’ dedin!.. Besbelli inanmıyorsun bana!..” Gyges boynunu büküp; “Hayır, size inanıyor ve katılıyorum Kralım da, bundan sonra bana bu konudan söz etmeseniz!” demiş…
Kral Kandaules yine itiraz etmiş; “Yoo dostum, sen inanmıyorsun bana!.. Fakat haklısın da… Sen karım Nizida’yı hiç çıplak görmedin ki!.. Tamam, sana karımı çıplak olarak göstereceğim, söz!..” demiş… Yaver Gyges kulaklarına inanamayıp, utanmış, kıpkırmızı kesilip itiraz etmiş; “O nasıl söz Kralım!? Karınızı, saygıdeğer Kraliçemi çıplak görmek mi!? Eyy göklü Tanrılar, doğru mu duydum!? Böyle bir şeyi yazdıysanız eğer, yalvarırım size bunu bozun!..” der… Kral ısrarcıdır; “Hayır Gyges, ne bana yalvar, ne Tanrılara; bilirsin ki kafama koyduğumu yaparım ben!..”
Kan ter içinde kalan Yaver Gyges; “Kralım, törelerimize göre bir erkeği bile çıplak görmek günahtır!.. Atalarımız boşuna mı; ‘Herkes kendine ait olana baksın’ diye söylemiş Yüce Kralım!?” demiş… Kral geri atmamış ve kesin kararını şöyle açıklamış: “Karımı çıplak olarak gösterecek olan benim! Bu bir buyruktur!.. Sana bu güzelliği göstereceğim ama, hem karım Nizida hiçbir şeyin farkında olmayacak ki?” demiş…
Eh, ne de olsa buyruk yüksek yerden geliyor, Yaver de mecburen boynunu bükmüş… Gece olunca, sarayın yatak odasına önce Kral Kandaules girmiş, soyunup yatmış… Daha sonra Kraliçe Nizida odaya girip, üzerinde ne varsa çıkarmış, çırılçıplak yatağa girerken, kapı arkasında saklanmakta olan Yaver Gyges’i görmüş, ama hiç sesini çıkarmamış…
Ertesi günü Yaveri çağıran Kraliçe Nizida kısa ve kesin konuşmuş: “Gyges, dün gece sen, hiç hakkın olmayan bir şey yaptın!.. Senin olmayan bir kadına, yani bana baktın!.. Şimdi senin için iki yol var: Ya Kandaules’i öldürüp benimle evleneceksin, ya da ben seni öldürteceğim!..” demiş, Gyges’in bütün yalvarmaları para etmemiş, kabul de görmemiş…
Kılıç kullanmada ve ata binmede çok büyük usta olan Gyges, çok uzun süre düşünmüş, can tatlı geldiği için, Kral Kandaules’i bir gece odasında öldürmüş; Başkenti Sardes olan zengin Lidya’nın Kralı ve Kraliçe Nizida’nın da kocası olmuş…
Nasıl, Ege’de yaşanan binlercesinden biri olan bu efsaneyi beğendiniz mi? İyi…
Kıssadan hisse: Bu efsane bize, ulaşılması zor, gözümüzde çok büyüttüğümüz, nice ulaşılmaz ve önemli insanların da, zaman zaman böyle küçük ve lüzumsuz işleri yapabildiklerini anlatmaya çalışıyor… (SÖYLENCE - 9 Nolu Efsane…) Sakin KOŞAR…