40 YIL PADİŞAHLIK YAPAN IV. MEHMET !?
Osmanlı Devletinin 19'uncu Padişahı olan IV. Mehmet, nam-ı diğer "Avcı Mehmet", 1648 yılında babası Sultan İbrahim'in, nam-ı diğer "Deli İbrahim"in isyanla tahttan indirilmesi ile daha 7 yaşında iken Padişah yapıldı!.. Annesi 'Hatice Turhan Sultan, Büyükannesi Kösem Sultan'dır... Osmanlıda, 46 yıl tahtta kalan Kanuni Sultan Süleyman'dan sonra 40 yıl gibi en uzun süre tahtta kalan ikinci Padişahtır...
Tahta çıktığında Sipahi Ocağının isyanı sürüyordu, Büyükvezir Sofu Ahmet Paşa görevden alınıp, yerine de Yeniçeri Ağası Kara Murat Ağa atandı, bu isyan kanlı şekilde Yeniçerilerle bastırıldı... Kısa bir süre sonra, Büyükvezirliğe Melek Ahmet Paşa atandı... Rüşvet olayları alıp başını gitmiş, bütçede para kalmadığı için, askerin maaşları düşük ayarlı altın paralarla ödeniyor, bu da esnafı çileden çıkarıyordu!.. Esnaflar ayaklanınca, Büyükvezirliğe Siyavüş Paşa'yı atamak zorunda kaldı... Bu arada Kösem Sultan ile Padişahın annesi Turhan Sultan'ın arası iyice açıldı... Bir gece Turhan Sultan'ın adamları, Kösem Sultan'ın dairesini basıp, Kösem Sultan'ı boğdular!..
Yıl 1652 idi, bu olaydan sonra Ocak Ağalarının devlet işlerine karışmaları azaldı, Padişah da değerli bir devlet adamı olan Tarhuncu Ahmet Paşa'yı Büyükvezirliğe atadı... Çok sert önlemler alan Paşa, kısa zamanda maliyeyi düzeltti, bazı üst düzey görevlilere de vergiler koydu, hazine para yüzü görmeye başlamıştı ki; yağmaya alışmış görevliler bu dürüst Paşaya düşman kesildiler!.. Onu da kısa sürede Padişah gözünden düşürerek öldürttüler, yerine de Boynueğri Mehmet Paşa Büyükvezir atandı...!..
Çanakkale Boğazı önünde Venedikliler, Osmanlı donanmasını ağır bir yenilgiye uğratıp, İstanbul'a yöneldiler!.. Şaşkın Büyükvezir Boynueğri Mehmet Paşa, bu saldırıya tedbir olarak; deniz tarafındaki surları badana ettirerek, onları birer 'Dev' gibi gösterme, işgalcilere bu yolla bir gözdağı verme budalalığını yaptı!.. Onun yerine hemen Köprülü Mehmet Paşa Büyükvezir atandı!.. Bu sırada Padişah IV. Mehmet daha 15 yaşında, Büyükvezir Köprülü ise 70 yaşında idiler!.. Köprülü bu görevi 4 önemli koşulla kabul etti, devlet işlerine kimsenin karışmasını istemedi!..
Köprülü Mehmet Paşa kısa zamanda maliyeyi düzeltti, rüşvetleri önledi, isyanları bastırdı, Avrupa isyanlarını teşvik eden Hıristiyan Patriği idam ettirip, tam ve dürüst bir devlet otoritesini sağladı!.. Padişah da, annesi Turhan Sultan da rahat bir nefes aldılar!.. Bu başarılar sonrasında Padişah, bütün devlet işlerini Köprülü'ye bırakıp, Edirne taraflarına çok uzun aylar ve yıllar süren av partileri yapmaya gitti... Köprülü Mehmet ölünce, yerine oğlu olan Köprülü Fazıl Ahmet Paşa geçti, aynı başarılı yönetime o da devam etti... Padişahın adı da "Avcı IV. Mehmet" diye anılmaya başlandı...
Demem o ki; büyüklerimizin "Tarih Tekerrür Eder, Hatalar Tekerrar Etmez!" sözü ne kadar da doğru ve yerinde bir sözmüş meğer... Şu bir tek Padişah döneminde bile göreve getirilen-alınan Büyükvezirleri sayabildiniz mi? Ne kadar da acayip isimleri ve namları varmış, gördünüz mü? Siz ne kadar dürüst ve yetenekli olursanız olun, karşınızda bunları anlayacak birileri yoksa, yaptıklarınızın hepsi boşa gidiyor, görüyorsunuz işte!..
Bu yazımda, tam 450 yıl, yani 4,5 asır sonra yaşadıklarımızla, o günleri biraz olsun kıyaslayınız diye bunları yazdım!.. Eğip-bükmemize hiç gerek yok; bir devlet yönetiminin başarılı olduğunu söyleyebilmemiz için, yöneticilerimizin yetenekli ve yeterli kişiler olduğunu anlayabilmemiz için, sadece geçmiş tarihimize bir bakmamız bile yetiyormuş değil mi? Bugün size başka bir diyeceğim yok dostlar, nokta!.. Sakin KOŞAR...