Kadınlarımızın toplum hayatında neredeyse tamamen yok sayıldığı dönemde ortaya çıkıp, kahramanlıklarıyla,fedakarlıklarıyla,azim ve kararlılıklarıyla büyük başarılara imza atan kadınlarımızın anlatıldığı ve canlandırıldığı duygu yüklü gösteriyi zaman zaman gözlerim dolarak izledim.
Muğla Ahmet Zeybek Kültür Merkezi'nde ,38 Yıllık Atatürk araştırmacısı İlknur Güntürkün Kalıpçı'nın anlatıp sunduğu ve Muğlalı kadınların canlandırdığı " DÜŞTEN DÜŞÜNCEYE ZAMANSIZ KADINLAR " Teatral gösterisinde alanında ilk olup, çeşitli alanlarda başarı sağlamış kadınlarımızı yakından tanıma fırsatı bulduk.
GÖSTERİDE ANLATILAN, ALANLARINDA İLK OLAN KADINLARIMIZ VE ONLARI CANLANDIRANLAR.
1-SABİHA GÜROYMAN (Canlandıran ÖZEN UÇAR ) :Türkiye'nin ilk kadın inşaat mühendisi,Anıt Kabir baş mühendisi.
2-İLMİYE BERGMAN (Canlandıran BİRGÜL ALBAN ): 1936'da henüz 22 yaşındayken o dönemin teknik imkansızlıklarına rağmen Erciyes Dağı'na tırmanan ilk kadın dağcımız.
3-DİLHAN ERYURT ( canlandıran VİLDAN KILBEY ) : Dünya bilim tarihine adını "Güneşi zapteden kadın " olarak yazdıran NASA'da çalışan ilk Türk bilim kadını ve çalıştığı bölümdeki tek kadın araştırmacı.
4-LEYLA ASIM ( Canlandıran SEVİL TEZCAN ) :Dört dil bilen Türkiye'nin ilk kadın yüksek mühendislerinden olup ,yüzme sporunda 1932'de katıldığı bütün yarışlarda birinci gelerek Türkiye rekorlarını kıran kadın sporcumuz.
5-NACİYE SUMAN ( Canlandıran NECLA YORULMAZ ) : 1919'da fotoğraf dükkanı açarak o dönemde fotoğrafçılığa başlayan ve kadın fotoğrafçımız.
6- ESİN ZEMBİLCİ ( Canlandıran İNCİ SARI ) : Dünya hipodromlarında erkek egemenliğine son verip ,jokeyliğe başlayan dünyanın ilk kadın jokeyi .
7-SEMİYE MORKAYA ( canlandıran ZELİHA SELEN ) : Yüzyıl önce İstanbul sokaklarında araba kullanıp,1932'deki otomobil yarışlarında erkekleri geride bırakarak birinci olan Avrupa'nın ilk kadın rallicisi.
8- REBİA TEVVFİK BAŞOKÇU ( Canlandıran LEMAN YILDIRIM ) : 1930'ların Avrupa'sının Türk moda kraliçesi,yazar,gazeteci.
9-VAHİDE BİRKEY ( Canlandıran PEMBE GİRGİN ) : 1935 Yılında İnegöl İdman Yurdu Spor Kulübü Başkanlığına seçilen öğretmen Vahide Birkey Türkiye'nin ilk kadın spor kulübü başkanıdır.
10-HALET ÇAMBEL ( Canlandıran SABİHA YERLİKAYA ) : Arkadaşı Suat Fetgeri ile birlikte olimpiyatlara katılan ilk kadın sporcularımızdan, arkeolog,çevreci,eğitmen, dilbilimci,mimar, planlamacı,etnograf, arşivci, müzeci ve Muğla gelini ( Nail Çakırhan'ın eşidir)
11-EDİBE SUBAŞI KUTUCUOĞLU ( Canlandıran SUZAN KÖMÜRCÜ ) :Türkiye'nin ilk kadın akrobasi pilotu.
12-REMZİYE HİSAR ( Canlandıran Prof.Dr.ŞULE AYCAN ) : Madam Curie ile yolu kesişen,Türkiye'nin ilk kimyacısı,Sorbon Üniversitesi'nden mezun ilk Türk kadını,Sorbon Üniversitesi'nden doktora derecesi alan ilk Türk kadını.
13-PROF.DR.KAMİLE ŞEVKİ MUTLU ( Canlandıran ZEYNEP ÖZCAN ) :Türkiye'nin ilk kadın tıp profesörü,Türkiye'nin ilk kadın patoloji uzmanı,Türkiye'de bir üniversite yönetim kurulunda görev alan ilk kadın.
14-MELAHAT RUACAN ( Canlandıran ZÜLFİYE ÜLKER ) : Ankara Hukuk Fakültesi'ne kayıt yaptıran ilk öğrenci,Türkiye'nin ilk kadın hakimi ( 1932 ) ,Dünyada ve Türkiye'de Yargıtay üyeliğine atanan ilk kadın.
15-LATİFE HANIM ( canlandıran GÜLCİHAN GÜVEN ) :Atatürk'ün zekasına ve karakterine vurulduğu,Türk kadını için rol model olarak seçtiği,çok donanımlı,dört dil bilen,Paris Sorbon Üniversitesi'nde hukuk okumuş, son derece güzel piyano çalan ve ata binen,aynı zamanda Türkiye'de kadınların eşit haklar ve seçme seçilme hakkının kazanılmasında da öncüsü.
16-MÜFİDE İLHAN ( Canlandıran HATİCE ÖZKAN ) : Türkiye'nin il bazında ( Mersin ) ilk kadın belediye başkanıdır.Belediye başkanı olduğu dönemde makamında oturmayıp,at sırtında köyleri dolaşan,sabah karanlığında çöpçülerle işbaşı yapan,toptancı halindeki reyonları tek tek kontrol eden bir belediye başkanı.
17- NEZİHE MUHİTTİN ( Canlandıran ÜMMÜHAN ZEYBEKOĞLU ) Kadın hakları savunucusu,Yazar,aktivist ve Türkiye Kadınlar Birliği'nin kurucusu .
18- MİHR-İ MÜŞFİK ( Canlandıran SEVİM EMEKSİZ ) :Kız öğrencilerin öğrenim görebileceği Güzel Sanatlar Akademisi'nin ( İnas Kız Sanayii Nefise Mektebi ) kurucusu ve ilk kadın müdürü,çağdaş resim sanatının öncülerinden bir sanatçı.
19-ŞUKUFE NİHAL ( Canlandıran HACER DURAL ) : Üniversite mezunu ilk Türk kadını,Şair,romancı ve Türkiye'nin ilk kadın gezi yazarı.
20-ZEKİYE HANIM ( canlandıran İLGİ AÇIKGÖZ ) :Kurtuluş Savaşı sırasında yapılan Kastamonu 'da yapılan düzenleyicisi, konuşmacısı ve katılanların tamamı kadın olan 3.000 kişilik mitingin mimarı, Türk Kadını.
21- ANADOLU KADINLARI ( canlandıranlar SEDA TOLKAY,GÜLAY KARATAŞ,SELMA BASRALI ) .Onlar Kurtuluş Savaşı'nda erkeğiyle birlikte yer alan kadınlarımızdır,kar yağışı altında çocuğunun üzerindeki örtüyü top mermilerinin üstüne örtendir,Cephane taşırken yorgunluk ve bitkinlikten yere düşen ,ölmek üzere olan kadına komutan " Adın ne bacım ? Seni tarihe yazacağım diye sorduğunda "Adımı ne yapacaksın.Yaz benim adım ANADOLU " diyen fedakar ve cefakar kadınlarımızdır.
22-AYŞE ALTUNTAÇ ( Canlandıran SAKİNE KORUKLU ) : Dünyadaki ilk Binbaşı rütbeli kadın asker Ayşe Altuntaç'dır.Dünya'da ilk kez Atatürk tarafından rütbe verilen kadın askerler Türk ordusunda yer almıştır.
23-ZÜBEYDE HANIM ( Canlandıran ZEHRA ACARBAŞ ): "Allah'ın bana oğlu vatanı kurtarmak için gönderdiğine inanıyorum " diyen,Mustafa Kemal'e İstanbul Hükümeti tarafından idam cezası verildiğinde üzüntüsünden inme geçiren ,Büyük Zafer'in kazanılmasından sonra Çankaya Köşkü'ne gelen Atatürk'ün annesinin elini öpüp sarılmasının ardından Zübeyde hanımın oğlunun ellerine sarılması üzerine Atatürk'ün "ne yapıyorsun Anne ? " demesi üzerine " Ben senin annenim.Sen benim elimi öpmekle bana karşı olan vazifeni yapıyorsun,fakat sen vatanı ve milleti kurtaran bir kahramansın,artık hepimizin başı ve büyüğü sensin ,ben de bunun için senin elini öpüyorum diyen ,biricik oğlunun mürüvvetini göremeden ölen yüce Türk anası.